Verzetsman
Commandant Binnenlandse Strijdkrachten
Leraar MULO Bodegraven
Lees verder
| Verhalen uit het archief, door Cock Karssen Bron: kranten en fotoarchief firma Karssen KnokPloeg en Binnenlandse Strijdkrachten De KnokPloeg, KP genoemd, was zoals overal in het land ook in Bodegraven geleidelijk ontstaan om sabotage en andere verzetsdaden te plegen. Tenslotte is het een hechte landelijke organisatie geworden. In 1944 werd deze organisatie op verzoek van de regering in Londen omgevormd tot de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten, kortweg BS genoemd, om te helpen bij de bevrijding. Het waren geen moderne strijdkrachten, maar mannen in overalls met buitgemaakte geweren. De heer C. Burggraaf werd commandant, en Joh. Hoogendoorn, W.J. Dam, W.L. van Leeuwen en B. Sluijter de ondercommandanten. Via wapendroppings wist men aan wapens te komen. Maar ook vóór die droppings wist men op slinkse wijze wapens te bemachtigen. Zo werden er wapens gestolen uit een kapotte Duitse vrachtwagen en uit de vliegtuigen die in 1943 neerstortten bij de Noordzijde. Ook bij kapper Van der Berg in de Noordstraat werden brutaalweg pistolen ontvreemd, uit de zakken van soldaten die daar geknipt werden. Men deed dat bij soldaten die maar kort in Bodegraven verbleven. Boven deze kapsalon oefenden de BS-ers in het gebruik van deze wapens. Men durfde veel te riskeren… Zo wist Piet Martens, die bij Hotel van Rossum werkte en er vele Duitsers ontmoette, via hen niet alleen aan veel inlichtingen te komen, maar ook, onder hun neus door, heel wat wapens onder het toneel van de zaal van het hotel te verbergen. Veel particulieren hadden wapens in huis, wat natuurlijk levensgevaarlijk was. Meestal ging het goed. Tot commandant Burggraaf eind 1944 een inval in zijn huis kreeg. Door een stommiteit van de overvallers wist hij via de achterdeur te ontsnappen. Zijn dochter, die ook niet bang was, bracht via het dak een tas met belangrijke papieren bij de buren, zodat er geen belastend materiaal gevonden werd. Maar uit woede om de ontsnapte prooi, werden mevrouw Burggraaf, de beide dochters en een zoontje gevangen genomen en opgesloten in de Jozefschool aan de Overtocht. Er moest nu geprobeerd worden te redden wat te redden was. Twee jonge verzetsstrijders, Ed van Leeuwen en Jur Windhorst, wisten ‘s nachts nog wat materiaal uit het verlaten huis te smokkelen. S. de Rijk, die bij de school werkte, ondernam in de nacht pogingen om de gevangenen uit het gebouw te krijgen. Via een ladder die tegen de voorgevel werd gezet, wist hij inderdaad moeder en zoon vrij te krijgen. Bij de dochters, die in verschillende lokalen aan de achterzijde gevangen zaten, mislukte de bevrijding doordat de Duitse wacht geluid hoorde. Alle drie werden zij gearresteerd en naar Gouda gevoerd, maar gelukkig na enige tijd weer vrij gelaten. Naast het verzamelen van wapens waren de BS-groepen actief met sabotageacties, zoals het plaatsen van splinterbommen bij Rijksweg 12, waardoor banden van de Duitse vrachtwagens vernietigd werden. Ook kreeg de Bodegraafse ploeg opdracht om de spoorlijn onklaar te maken, zodat het vervoer van de beruchte V1 raketwapens naar de kust niet kon plaatsvinden. Deze raketten moesten toen over de weg. Met heel veel moeite werden ze over het toen nog smalle kruispunt bij Brugstraat en Van Tolstraat gemanoeuvreerd. De BS trad ook op tegen sommige boeren die misbruik maakten van het gebrek aan eten en woekerprijzen rekenden voor voedsel. Zij haalden daar onder bedreiging voedsel weg voor de onderduikers. Na de moord op burgemeester Vonk heeft een aantal BS-mensen bovendien de Bodegraafse landwachter, die bij deze moord betrokken was en een waar schrikbewind in het dorp uitoefende, geliquideerd. Die landwachter oefende een waar schrikbewind uit in het dorp. De BS wilde met deze liquidatie meer moorden op ‘goede’ Bodegravers voorkomen. Ook heeft de ploeg diverse verzetsmensen uit de cel weten te bevrijden. Bij de bevrijding en in de periode daarna vervulde de BS de taak van ordebewaker. Zij namen Duitsers en hun handlangers gevangen, die vervolgens door speciale bewakingstroepen in de Phoenix en op de Wierickerschans opgesloten werden. |